Ben jij een kanariepiet? Hoe (interim)artsen een graadmeter zijn voor de gezondheid van hun werkplek

Ben jij een levende Koolmonoxidemeter voor de mijnbouw? Misschien ben je het zonder het te weten? Als jij de ballen niet in de lucht kunt houden of begint af te branden, reken er dan maar op dat je niet de enige bent waar je werkt. Wij artsen zijn kritische en perfectionistische professionals. We klagen niet snel, werken hard door en zijn zelden ziek. Als het eens misgaat, weet je hoe laat het is. Vaak heb je al maanden achterstallig onderhoud opgelopen en valt het niet mee om voor je zelf te zorgen. Als interimmer kom ik regelmatig op plekken waar het niet altijd een gespreid bedje is. Er is de laatste tijd veel te doen over het tekort aan psychiaters en dure interim-psychiaters. Wat veel opdrachtgevers zich niet altijd realiseren (en mijn collega’s ook niet) is dat nieuwkomers op de werkplek vaak nog een frisse blik hebben en dingen zien waar iedereen om hen heen al aan gewend is geraakt. Gisteren noemde een collega tijdens een intervisieavond de metafoor van het gele vogeltje (dankje Elis;). Wij hebben een neus voor wat beter kan en waar grenzen bewaakt moeten worden. Gebruik hem!

Ben jij onlangs op een nieuw plek gaan werken? Houd eens een dagboekje of digitaal notitieboekje bij over wat je opvalt, tegenvalt, moeilijk of onbegrijpelijk vindt. Vraag het je nieuwe collega anders te doen voor de inwerkperiode. Ik spreek met mijn opdrachtgevers altijd af dat ik ze binnen 2-3 weken feedback geef en vice versa. Regelmatig krijg ik dezelfde reactie: ‘ je bent de eerste die dit zegt’ of ‘de anderen hebben daar geen last (meer) van’. Natuurlijk kunnen sommige processen een kwestie van wennen zijn. Maar na een tijdje hoor ik dat het nuttige feedback is geweest waar anderen zich al langer aan stoorden maar weinig mogelijkheden zagen er iets aan te veranderen. In de VS is het heel normaal om extra aandacht te besteden om artsen in topconditie te houden. Vooral in teamverband en met het vergroten van autonomie en vertrouwen in medisch specialisten bereikt hij veel meer dan de bezuinings- en controlemaatregelen in onze Hollandse gezondheidsinstellingen. Ik sprak vorig jaar internist Tait Shanafelt. Hij laat als eerste Physician Welness Officer binnen een groot academisch ziekenhuis zien dat het echt geen onzin is om de processen rondom artsen gezonder in te richten en daarmee plezier en betere prestaties van artsen te bevorderen.

De Amerikaanse KNMG (AMA) heeft een mooi programma ontwikkeld om ziekenhuizen en gezondheidsinstellingen instrumenten aan te reiken om de zorg voor artsen te verbeteren. Ze raden aan de kosten van burn out en uitvallende artsen in kaart te brengen, en een stappenplan te volgen. Daarna kan gemonitord worden hoe snel het beter gaat na nuttige verbeteringen voor het medisch personeel.

Een paar hoekstenen die ze noemen:

1. monitor burn out
2. maak EPD’s makkelijker en verminder administratie tijd voor artsen
3. zet extra teamleden in om de arts te ondersteunen bij punt 2 (een physician assistant doet de dossiervoering, maakt afspraken en organiseert recepten en voorlichting voor de patient)
4. geef bevoegdheden en daarmee autonomie en leiderschap terug aan artsen
5. faciliteer zelfzorg voor dokters (sommige ziekenhuizen verzorgden een wasserij, gezonde maaltijden op het werk, kinderopvang als je kind ziek is en niet naar school kan)
6. monitor werkplezier na interventies
7. maak processen simpel (zet bijvoorbeeld een lean-student een tijdje in een team)

Het zijn geen kinderachtige ziekenhuizen waar deze ervaringen worden opgedaan en onderzocht. de Mayo-clinic is hier een mooi voorbeeld van. Binnen kort ga ik weer een tijdje naar de VS om te ruiken aan deze heerlijk bevrijdende manier van denken, ik kan niet wachten.

Laat me weten waar ik je van dienst kan zijn!

Hans